Design Thinking to metoda pracy projektowej, która powstała w biznesie jako forma tworzenia innowacyjnych produktów i usług w oparciu o dobre zrozumienie oczekiwań ich odbiorców. Choć metoda ta ma korzenie biznesowe, to równie efektywnie może być stosowana w edukacji.
W wyniku zastosowania Design Thinking tworzone są rozwiązania, które odpowiadają celom określonym w projekcie oraz potrzebom uczestników, dla których dany projekt jest opracowany, realnym do wykonania w zakresie technologicznym oraz posiadającym ekonomiczne uzasadnione.
Główne założenia Design Thinking to:
- koncentracja na użytkowniku – określenie oraz analiza świadomych i nieświadomych potrzeb użytkowników projektowanego rozwiązania,
- interdyscyplinarny zespół – praca w zespołach projektowych, w których uczestnicy posiadają różnorodne kompetencje,
- eksperymentowanie i częste testowanie hipotez – budowanie prototypów projektowanych rozwiązań i zbieranie informacji zwrotnej od ich użytkowników.
Innowacja w szkolnej ławie
Choć Design Thinking, będąc usystematyzowanym procesem tworzenia innowacji, przede wszystkim ma zastosowanie w biznesie, to równie efektywnie może sprawdzić się także w edukacji. W tym obszarze funkcjonuje jako sposób pracy projektowej ukierunkowany na kreatywne tworzenie innowacyjnych, autorskich rozwiązań przez uczniów. Podstawą pracy z wykorzystaniem metody Design Thinking jest zespół projektowy. Dlatego w każdym projekcie pierwszym krokiem jest właśnie zbudowanie interdyscyplinarnego zespołu projektowego, w skład którego powinni wejść uczniowie o różnych kompetencjach, talentach oraz zainteresowaniach. W zespole skonstruowanym w taki sposób uczniowie będą potrafili dokonać analizy realizowanego projektu z różnych perspektyw. Będą także w stanie przeanalizować problem projektowy wszechstronnie i wielopłaszczyznowo.
Kroki w drodze do celu
Empatyzacja
zrozumienie kontekstu realizacji projektu, potrzeb oraz oczekiwań odbiorców projektu
Definiowanie problemu
określenie wymagań projektu oraz zasad jego realizacji
Generowanie pomysłów
wypracowanie różnorodnych pomysłów realizacji projektu
Tworzenie koncepcji projektu
burza mózgów w zespole projektowym, wybór sposobu realizacji projektu
Modelowanie, prototypowanie rozwiązania
tworzenie prototypu rozwiązania poprzez eksperymentowanie oraz twórczą pracę dzieci
Testy projektu
sprawdzenie czy projekt działa poprawnie, wprowadzenie modyfikacji, udoskonalanie projektu
Prezentacja projektu
Przykład realizacji projektu metodą Design Thinking w szkole
Szkoły realizują projekty wykorzystujące metodę Design Thinking zaadoptowaną do potrzeb oraz możliwości młodzieży w szkołach. Projekty mogą dotyczyć różnorodnej tematyki, natomiast ze względu na specyfikę metodyki są to najczęściej projekty interdyscyplinarne, w czasie realizacji których uczniowie rozpatrują zagadnienie z różnych perspektyw i przy wykorzystaniu wiedzy i umiejętności z różnych przedmiotów. Przykładem projektu realizowanego metodą Design Thinking równie dobrze może być zaprojektowanie aplikacji, jak i organizacja akcji dobroczynnej w szkole. W zasadzie każdy typ projektu może zostać realizowany z wykorzystaniem tej metodyki.
Spróbujmy zatem przeanalizować projekt realizacji akcji charytatywnej – wsparcia bezdomnych psów w schronisku według metodologii Design Thinking. Podstawą do realizacji tego projektu jest powołanie uczniowskiego zespołu, projektowego. W składzie takiego zespołu powinni znaleźć się uczniowie o różnorodnych talentach oraz zainteresowaniach tak, aby mogli przeanalizować problematykę projektu z różnych perspektyw. W pierwszym etapie zespół projektowy zastanawia się nad celami projektu oraz potrzebami odbiorców – w analizowanym przypadku są to potrzeby psów ze schroniska objętego wsparciem szkoły. Uczniowie określają te potrzeby oraz grupują nadając im priorytety, np.:
- potrzeby, które muszą zostać zrealizowane w pierwszej kolejności,
- potrzeby, które mogą zostać zrealizowane w drugiej kolejności,
- potrzeby cykliczne.
Taka analiza pozwoli lepiej zaplanować uczniom pomoc oraz dostarczyć do schroniska konkretne celowe wsparcie. Często na tym etapie stosowana jest praca z kolorowymi karteczkami typu post-it, na których uczniowie zapisują zidentyfikowane potrzeby, a następnie – zgodnie z przyjętym kluczem kolorystycznym – segregują w grupy priorytetów na flipcharcie.
W drugim etapie realizacji projektu uczniowie definiują problem. Określają zatem cele oraz zasady akcji charytatywnej, którą zamierzają przeprowadzić. Często na tym etapie uczniowie pracują z wykorzystaniem flipcharta lub z wykorzystaniem tzw. białej tablicy w narzędziu multimedialnym typu iPad. Opisują lub rysują, jak będzie wyglądał przebieg wsparcia, starają się określić projekt na linii czasu. Na koniec przeprowadzają burzę mózgów, w wyniku której podsumowują zebrane w pierwszy kroku oczekiwania i realne potrzeby zwierząt, w ten sposób definiując zakres wsparcia oraz główne kierunki działań.
W trzecim etapie dzieci tworzą prototyp projektu, czyli projektują akcję charytatywną, konkretne działania i materiały. Tworząc prototyp uczniowie pracują kreatywnie, np. rysują mapę myśli, tworzą graficzny harmonogram. Kiedy prototyp jest już gotowy, uczniowie dokonują jego testów oraz wynikających z nich potencjalnych modyfikacji. W przypadku pomocy charytatywnej dla schroniska warto omówić utworzony prototyp z pracownikami schroniska, opiekunami zwierząt, dla których planowana jest pomoc. Po takich konsultacjach, jeśli pojawią się kwestie wątpliwe, należy zweryfikować plan pomocy. Gotowym projektem warto podzielić się ze społecznością szkolną, a następnie go wdrożyć. Po przeprowadzonej akcji charytatywnej zespół projektowy powinien podsumować przedsięwzięcie, ocenić poziom realizacji założonych celów, przebieg akcji, uzyskane rezultaty, ale również omówić ewentualne niepowodzenia.
Design Thinking to metoda, która pozwala na uczenie się na błędach, doskonalenie nie tylko w zakresie merytorycznym projektu, ale również w sposobie organizacji jego przebiegu.
